ALIÇ

Latince Adı Crataegus Monogyna, Crataegus Oxycantha olan alıç, Türkiye’de bölgelere göre ekşi muşmula, barut ağacı, yemişen olarak da bilinir. Nisan-Mayıs aylarında beyaz veya pembe çiçekler açan10 metreye kadar yükselebilen, gülgillerden kırlarda, derelere bakan yamaçlarda, kayalık, taşlık yerlerdeki çalılıklar içinde, ormanlarda ya da dağlık çevrelerde yabani olarak yetişen ve meyvesi hekimlikte de kullanılan çalıya benzer dikenli bir ağaçtır.

Yenilebilir olan meyveleri hafif ekşimsi ve lezzetlidir. Bitkiye çok güçlü antioksidan özellikler veren flavonoid bileşikleri açısından oldukça zengindir. Meyveleri olgunlaştığında kırmızı ve sarımsı bir renk alan, yuvarlak görünümlü alıç, süs bitkisi olarak da kullanılan bir bitkidir. 20 kadar türüyle ülkemizde batı ve Güney Doğu Anadolu ağırlıklı olmak üzere çeşitli bölgelere yaygın olarak bulunmaktadır.

C vitamini bakımından zengin bir bitki olan alıç ayrıca çiçekleri tamamen açmadan kabukları ve meyveleri ise sonbaharda toplanıp kurutulmak suretiyle de kullanılır. Kurutulmuş çiçekler, meyveler ve kabuklardan toz halinde ya da kaynatılarak faydalanılır. Alıç ağacının meyveleri semt pazarlarında meyve olarak da satılmaktadır. Genellikle çocuklara yönelik olarak ipe dizili bir şekilde satılan alıç, hafif mayhoş tadıyla hoş kokulu, lezzetli bir meyvedir.  
Kalp ritim bozuklukları, sinirsel kalp çarpıntıları, kalp yetmezliği, ağır enfeksiyon hastalıkları sonrasındaki kalp kasları zafiyeti, kalp krizi sonrası, yüksek kan basıncı, damar sertliği gibi hastalıklar için başarıyla kullanılan bir bitkidir alıç. Ama sabırlı ve disiplinli olmak gerekir. Çünkü bitkinin etkisi uzun süreli kullanımlar (4-8 hafta) sonucunda oluşmaya başlar ve bu olumlu etki gitgide artar.

Alıç’ın içerdiği maddelerde vücutta birikme, zehirlilik ve alışkanlık yapma gibi özellikler olmadığından uzun süreli kullanıma uygundur. Yapılan bazı araştırmalara göre alıçın kalbi kuvvetlendirici bir etkisi olduğu görülmüştür.

Bir tatlı kaşığı kıyılmış (kurutulmuş) alıç yaprağı-çiçek ve meyve karışımı kaynamış bir bardak suyla haşlanır ve 10 dakika bekletildikten sonra süzülüp aç karnına ya da öğün aralarında günde iki üç kez içilirse kuvvetli bir ateş düşürücü görevi üstlenir. Aynı zamanda demlenip çay olarak tüketilirse ishali önlemekte oldukça etkili olur.  Balla tatlandırılırsa etkisi daha da artar. Şeker hastaları tatlandırma yapmamalıdır. 

Kurutulmuş alıç çiçek ve yapraklarından 2 çay kaşığı kadar miktar bir cezve suda 20 dakika kadar kaynatılıp günde 3 kez içilirse eğer koroner damarların genişlemesini sağlar ve kan dolaşımını artmasına yardımcı olarak kalp kasına daha fazla oksijen gitmesine sebep olur ve böylece kalp ağrılarını azaltır. Alınan ilaçlara destek olarak doktor kontrolünde kullanılabilir.

Yüksek tansiyonlu hastalarda kalbe destek olmak, bilhassa ateşli hastalıklardan sonra yorulan kalbi kuvvetlendirmek ve kalpteki ritim bozukluklarını tedavi etmek amacıyla kullanılabilir.

Alıçın sinir sistemi üzerinde yatıştırıcı etkisi vardır. Spazmları azaltır, idrar söktürür. Kabız yapıcı bir etkiye sahip olduğu için bu meyveyi tüketenlerin meyvenin bu durumuna dikkat etmeleri gerekir.

Alıç başka meyve ve bitkilerle de karıştırılarak kullanılabilir. Kurutulmuş oğulotu çiçekleri ile kurutulmuş alıç çiçekleri ve alıç yaprakları eşit olarak harmanlanıp bu karışımdan 1 çay kaşığı bir bardak kaynamış suda 10 dakika bekletilip içilirse sakinleştirici bir etki sağlar.

Kurutulmuş alıç çiçekleri, gökçe, papatya ve kediotu kökü kurutularak eşit miktarlarda karıştırılıp bu karışımdan her bir bardak kaynamış suya 2 çay kaşığı atılıp 1 gün bekletildikten sonra sabah akşam birer bardak içilirse yüksek tansiyonun ve kan basıncının düşürülmesinde faydalı olur.

2 ölçü Oğulotu, 2 ölçü Kediotu kökü, 3 ölçü Alıç çiçeği ve 3 ölçü müge kurutulmuş olarak karıştırılır ve bu karışımdan 2 çay kaşığı bir bardak kaynamış suya atılır, 20 dakika kadar beklendikten sonra günde iki kez olmak üzere içilirse çarpıntıya iyi gelir.

Yaklaşık 3 haftalık bir kullanımdan sonra Alıç, kalp, damar sistemini güçlendirip kan dolaşımını sağlayan damarları genişleterek kalbin daha fazla kan ve oksijenle beslenmesine sebep olduğu için yüksek kan basıncını dengelemesi bakımından da faydalı bir bitkidir.

Sağladığı faydalarla beyini de olumlu etkileyen alıç, hafızanın güçlenmesinde de önemli rol oynar. Mideye faydalıdır. Şiddetli kusmayı geçirir. Alıç, kandaki yağlanma oranını düşürmeye fayda sağlar. Spazm giderici olarak da alıç çayı oldukça faydalıdır. Alıç, lapası yaparak bazı ağrılı bölgelere uygulandığında tedavi edici etki gösterir.

Tabiatta pek çok bitki insan sağlığına yararlıdır, yeter ki bilinçli bir şekilde kullanılabilinsin.