ISIRGAN OTU

KÜÇÜK ISIRGAN OTU – URTİCA PİLULİFERA

Ülkemizin hemen her yerinde boş alanlarda, harabeler ve bayırlarda yetişen tek yıllık otsu bir bitkidir. Kökü, yaprakları, tohumları bile şifalı bir bitkidir. Yemeği yapılıp yenilebilir, çay gibi kaynatılıp içilir, 60 cm kadar uzayabilir. Yaprakları 2-4 cm uzunluğunda, açık yeşil renkli, saplı, dişli kenarlı ve yakıcı tüylüdür.  Romatizma ağrılarını giderici, idrar artırıcı, müshil, adet söktürücü, kurt ve ateş düşürücü, cinsel gücü arttırıcı etkileri bulunmaktadır.

Tazeyken deri ile temas edince deride kızartı ve yanmaya sebep olur. Dikenli ısırgan ve dızlağan isimleriyle de bilinir. Türkiye' de  bol miktarda yetişir. Etkinlik açısından diğer türü Urtica Dioica ile eşittir. Yaprakları, Nisan-Haziran döneminde saplarından sıyrılarak toplanır, gölge ve havadar bir ortamda kurutulduktan sonra ince kıyılır ve hava almayan kaplarda saklanır. Tohumları, Temmuz-Ağustos döneminde toplanır ve gölgede kurutulur. Kökleri ise İlkbahar veya sonbaharda sökülür, yıkanarak temizlenir ve gölgede kurutulmaya bırakılır. İyice kuruduktan sonra ince kıyılır ve hava almayan kaplarda saklanır.

- Çayı, mide ağrısı, iç hastalıklarında, sarılık, romatizma, bronşit, prostat ve kanser tedavilerinde, iltihap dağıtıcı olarak kullanılır.

- Soğan, tereyağı, biber ve yumurta ile kavrularak yapılan yemeği iç hastalıklarında yenir.

- Bitkiden yapılan lapa haricen hemoroitte kullanılır.

- Taze bitki romatizma ağrısına karşı yenir.

- Tohumlarından yapılan macun yutularak cinsel gücü arttırır. 

BÜYÜK ISIRGAN OTU – URTİCA DİOİCA

Küçük ısırgan otuyla aynı özelliklere sahip ondan farklı olarak çok 

yıllık, kökleri toprak altında yayılmış otsu bir bitkidir. Ormanlar, kayalıklar, dere kenarlarında, 500-700 metreye kadar olan yüksekliklerde yetişir.

Bitkinin tüm kısımları yemek ya da çay yapılarak kullanılır.  Saç dökülmesi, felç, kanser, kemik erimesi, nefes darlığı, mantar, kısırlık ve kadın hastalıklarında etkili bir bitkidir. 

-Romatizmada taze bitki yaprakları ağrıyan yerlere sürülür. Buralarda kan toplanması normaldir. .

- Kan temizleme idrar ve iştah açma için çayı yapılarak günde 2-3 bardak içilir. 

- Taze ya da kurutulmuş yaprakları bal ile karıştırılarak ilaba denilen bir lapa yapılır. Haricen ağrılarda, egzamada, dâhilen ülserde kullanılır. 

- Kan şekerini düşürmede, anemide, prostat hastalığında, şişmanlık ve kanserde çorbası yapılarak faydalanılır. 

- Yaprakları süt ile kaynatılarak yapılan ekstresi haricen iltihaplı yara ve alerjilerde kullanılır. 

- Yaprakları kurutularak toz haline getirildiğinde kanamaları durdurma ve böcek ısırmalarında haricen kullanılır. 

- Kuru yapraklarının lapası mide ağrılarında tüketilir. 

- Taze yapraklarından yapılan çayın unla karıştırılması ile hazırlanan yakı ağrı, basurda kullanılırken, dâhilen basur, öksürük, grip, kanser, idrar sorunları ve burun kanamalarında kullanılır. 

- Taze bitkilerden yapılan lapa felçli hastalara uygulanarak bölge sıcak tutulur. 

- Köklerinden hazırlanan çay kanser, mide hastalıkları, böbrek taşları, bronşitte kullanılır.