ELMA

Elma gülgiller familyasından kültürü yapılan bir meyve türüdür. Eski Türkçede "alma" diye bilinen adının, meyvenin rengi olan "al" (kırmızı)'dan geldiği bilinmektedir. Elmanın ilk olarak Kuzey Anadolu'da, Güney Kafkaslarda, Rusya'nın güneybatısında kalan bölgeler ve Orta Asya (Kazakistan'ın doğusu) dolaylarında ortaya çıktığı sanılmaktadır. Tür, bütün dünyaya Orta Asya'dan yayılmıştır. Besin değeri çok yüksek olan bir meyvesi vardır. Tarih boyunca kültür çalışmalarıyla 1000 farklı elma çeşidi üretildiği tahmin edilmektedir

En yakın akrabaları armut ve malta eriği olarak bilinir. 5 - 12 metreye kadar uzanan yaprak döken tacı geniş küçük bir ağaçtır.Çiçekler yapraklarla birlikte açar. Beyaz olan çiçekler genellikle ilk açtığında açık pembedir. 2,5 - 3,5 cm. çapında 5 taç yapraklıdır. Meyve sonbaharda olgunlaşır.

SAĞLIĞA YARARLARI:

Amasya, demir, starking, golden, jonhatan, hüryemez ve daha pek çok çeşidi bulunan elma bol vitamininden dolayı çok sevilen meyvelerden biridir. Elmada A vitamini oldukça fazla miktarlarda bulunur. Ama bunun yanında B vitamini bakımından da zayıftır. Elmanın sağladığı vitaminlerin en önemlisi ise C vitaminidir. Bu vitamin en fazla kabuğunda ve kabuğun hemen altında yoğun olarak bulunur. Bu nedenle iyi yıkanmış elmanın kabuğuyla tüketilmesi en doğrusudur.

Elmanın verdiği enerji 100 gramda 54 kaloridir. Bu enerji yağdan değil, meyve şekeri ve organizma tarafından ağır olarak sindirilen şekerden gelmektedir. Bu veriler ve genel anlamıyla elmanın besleyici özelliği, elmayı özellikle spor yapanlar için vazgeçilmez yapar. Gerçekten de fiziksel aktiviteler çerçevesinde elmanın içeriğindekiler spor öncesinde, sırasında ve sonrasında organizma üzerinde pozitif etkiler yaratır:

Yüksek bir lif zenginliğine sahip olan elma sindirim sisteminde büyük rol oynar. Elmada bulunan suda çözünen lifler ve suda çözünmeyen liflerin birleşimi bağırsak hareketlerini tetikler ve hızlandırır. Kabızlığa karşı elmayı kabuğuyla yemek önerilir çünkü lif kabuğunda daha yoğundur.

Yapılan pek çok araştırmanın ortak sonuçlarına göre günlük olarak tüketilecek 3 adet elmanın 2 ayda yaklaşık %10 oranında kolesterolün düşürülmesine yardımcı olduğu bilinmektedir. Bu meyvenin kötü kolesterol oranını düşürmesinin yanında iyi kolesterol oranını da 4 misli yükselttiği saptanmıştır.

Elma yiyenlerde akli bozuklukların ve teneffüs yolları rahatsızlıklarının azaldığı ve diş çürümesi nisbetinin % 30'dan daha az olduğu tıbbi kaynaklarda belirtilmektedir. Tüm bu faydalarının yanında elma çağın belalı hastalığı kanserden, kolesterole kadar birçok hastalığın gerek riskini azaltmada gerekse önlemede önemli rol üstlendiği bilinmektedir. 

Dalağın kan yapmasını sağlar, kan şekerini kontrol altında tutar.  Çalışırken devamlı olarak oturanlar ve fazla kilolular için çok faydalıdır. Bünyesindeki C vitamini sayesinde bağışıklık sistemi güçlenir. Nefesi rahatlatır. Yapılan bazı araştırmalar, elma yiyenlerin daha kolay nefes aldığını göstermektedir. Gastritten kaynaklanan yanmaları hafifletir.  Elma kürü, böbrek, mesane hastalıkları ve hemoroit tedavisinde de işe yarar.

Sabah aç karnına yendiğinde kanı temizler ve toksinleri atmayı sağlar. Öğle yemeğinden önce yendiğinde ya da kabuğuyla pişirildiğinde bağırsakları çalıştırır ve yumuşatır, kabızlığı önler. Isırarak yenirse, dişleri temizler ve diş etlerini güçlendirir. Uykudan önce yenirse rahatlatır ve kolay uyumayı sağlar. Yeşil, hafif ekşi olanları mide bulantılarını önler. Düşük kalorili (54 kalori)olduğu için şişmanlığı önler, kan şekeri düzeyini ve yüksek tansiyonu olumlu bir şekilde etkiler. Ortasına biraz marmelat ekleyip fırında pişirildiğinde, rejim yapanların tatlı yeme isteğini giderir.

Günde bir elma yemek, insanı tüm hastalıklardan korur. İki elma yerseniz kalp ve damar hastalıklarından korunmuş olunur. Kolesterolü normale indirir ve kabızlığı giderir, sindirimi kolaylaştırır, bağırsaklardaki parazitlerin dökülmesini sağlar, Güzel kokusu rahatlatır ve tansiyonu düşürür, sinirleri yatıştırır. Artrit, romatizmalar ve gut hastalıklarında çok yararlıdır. Kalbi koruyan flavonoidlerden bol miktarda içerir. Portakal suyundaki C vitamininin üçte biri elmada da bulunur. Enerjinin yavaş bir şekilde açığa çıkmasını sağlayan fraktoz şekerinden bolca içerir.

Ancak dikkat edilecek bir husus vardır o da; bebeklerin ya da emekleyen çocukların midesini rahatsız edebilir.

Elmanın % 83-85'i su, 0,40 protein, 8,35 invert şeker, 1,60 sakkaroz, 0,07 tanen, 1,32 ham lif 0,41 kül, ayrıca çok az miktarda mangan, bakır, flor, magnezyum, kalsiyum, potasyum vs. maddeleri bulunmaktadır.

ÜRETİMİ VE TİCARETİ:

Elma Türkiye'de iyi gelir sağlayan meyve türlerinden birisidir. Üretimi oldukça iyi düzenlenmiş bulunan yerlerde dönümden ortalama 1500 - 2000 kg meyve elde edilebilmektedir. Bakım şartlarının iyi olduğu durumlarda bu miktar 3000 kg'a kadar yükselmektedir. Bu miktar bazı ülkelerde üç tonun üzerindedir. Türkiye'de elma tüketimi kişi başına 20 kg civarındadır. Ülkemiz dünyada en fazla elma tüketen ülkeler arasında yer almaktadır.

YER ELMASI: Patatese benzer yumruları ve parlak sarı çiçekleri olan bir sebze türüdür. Adında elma olmakla beraber bilinen elma türleriyle ilgisi yoktur. A ve C vitaminleri açısından zengindir. Kalsiyum, demir ve fosfat mineralleri içerir.